Achtergronden type 7
Type Zeven – de Levensgenieter/Avonturier/Planner/Genotzoeker/Dromer/Optimist
Het Enneatype Zeven zal zich sterk herkennen in deze situatie:
Hij is een optimistisch mens die het leuk vindt om aan te komen met nieuwe en interessante dingen. Hij heeft een zeer actieve geest, die snel heen en weer springt tussen verschillende ideeën. Hij heeft graag een totaalbeeld van hoe die ideeën in elkaar passen en hij wordt helemaal enthousiast als hij concepten die eerst niets gemeenschappelijks leken te hebben, met elkaar kan verbinden. Hij vindt het moeilijk om bezig te blijven met ondankbare en steeds terugkerende taken. Hij houdt ervan om betrokken te zijn bij het begin van een project, in het planningsstadium, wanneer er nog uit een groot aantal interessante opties gekozen moet worden. Wanneer hij geen belangstelling meer voor iets heeft vindt hij het moeilijk om er met zijn aandacht bij te blijven want hij wil verder met datgene wat nu weer zijn belangstelling heeft gewekt. Als er iets vervelends is, richt hij liever zijn aandacht op leukere ideeën. Hij gelooft dat mensen recht hebben op een plezierig leven.
Verdere persoonlijkheidskenmerken van de Zeven:
De Zeven is over het algemeen spontaan en houdt van plezier maken en als zich een nieuwe ervaring voordoet vraagt hij zich meestal af of het leuk is. Hij is ronduit, zegt vaak wat anderen niet durven zeggen en is doorgaans avontuurlijk en bereid om risico's te nemen. Hij is vaak bang dat hij iets mist dat nog beter of leuker is en als hij zorgen heeft, verwent hij zichzelf vaak met iets leuks. De Zeven is doorgaans extravert en een sociaal mens en hij wordt gewaardeerd om zijn levenslust en gevoel voor humor. Als reactie op druk van anderen wordt hij agressiever en omgaan met details is niet zijn sterkste punt.
Als hij zorgen heeft, zoekt hij graag afleiding voor zichzelf en hij is spontaan en improviseert als er problemen zijn. Eén van zijn grootste krachten is om met nieuwe ideeën te komen en mensen daar enthousiast voor te maken. Hij probeert zijn leven snel, intens en opwindend te houden en is te makkelijk en te toegeeflijk ten opzichte van zichzelf. Hij heeft een snelle geest en een tomeloze energie en heeft niet bijzonder veel zelfdiscipline. In een eerste ontmoeting is hij gezellig en onderhoudend en hij is meestal snel opgewonden, een snelle prater en gevat. Hij krijgt dingen niet af omdat hij teveel mogelijkheden ziet en als hij twijfelt probeert hij verschillende dingen uit om te kijken wat hem het best bevalt. Over het geheel is hij onbesuisd, met te oppervlakkige gevoelens.
De Zeven laat over het algemeen de dingen graag vieren, verlegt zijn grenzen, is blij met zijn enthousiasme en zijn openstaan voor nieuwe ervaringen. Hij neigt tot overdaad en te hard van stapel lopen en sterke stemmingswisselingen zijn typerend voor hem. Doorgaans loopt hij vooruit op de dingen die hij gaat doen en als hij moet kiezen tussen iets bekends en iets nieuws, kiest hij iets nieuws. Dikwijls maakt hij zich zorgen dat hij niet de zelfdiscipline heeft om zich te concentreren op wat hem werkelijk voldoening schenkt.
Een van de grootste problemen van de Zeven is om gas terug te nemen en hij volgt doorgaans zijn gevoel en impulsen. Hij doet zijn uiterste best om niet als saai te worden gezien.
De Basis
In de periode vanaf de helft van de zwangerschap tot een jaar na de geboorte worden de wezenlijke basisconclusies bepaald die het kind vormen tot een bepaald Enneatype. In deze periode ontwikkelt het kind zijn fysieke identiteit en voert strijd tussen ‘Vertrouwen in’ en ‘Wantrouwen van’, een bipolaire basisbehoefte oftewel een ontwikkelingspolariteit. Deze ontwikkeling richt zich op de overlevingsdrang van het individu en de motor van deze overlevingsdrang is de ontwikkeling van angst, waarbij het ervaren van angst leidt tot een bepaalde actie tot zelfbehoud (de levensconclusie). Als deze actie werkt wordt dit DE oplossing voor het kind en deze oplossing is bepalend voor de ontwikkeling naar de structuur van een bepaald Enneatype.
De levenservaring die de weg aangeeft voor de Zeven:
Het kleine kind kwam in nood toen het geen onderscheid meer kon maken tussen innerlijke en uiterlijke realiteit.
Verloren levensessentie van de Zeven:
Het vrijelijk, vrijuit en diep, diepzinnig ervaren en beleven van het volle spectrum van mogelijkheden door doorvoelende concentratie.
Compenserend geloof/levensvisie van de Zeven:
De wereld beperkt en frustreert mensen en veroorzaakt pijn waaraan ontsnapt kan worden. Het leven biedt talrijke kansen en keuzemogelijkheden. Ik zie uit naar de toekomst.
Levensconclusie voor zelfbehoud, copingstrategie van de Zeven:
Plan zoveel mogelijk plezierige, positieve mogelijkheden. Stel je voor en engageer jezelf met interessante activiteiten en ervaringen. Focus je attentie op meerdere opties, gelegenheden en kansen.
Basisangst van de Zeven:
De angst tekort te komen of onafgebroken te lijden.
Onbewust ontvangen kindertijdboodschappen door de Zeven:
Het is niet goed om van wie dan ook afhankelijk te zijn voor iets.
Uitgebleven kindertijdboodschap voor de Zeven:
Er zal voor je worden gezorgd.
Basisverlangen en haar vervorming voor de Zeven:
Het verlangen om gelukkig te zijn. Dit ontaardt in jachtig escapisme.
Kernidentificatie van de Zeven:
Identificeert zich sterk met de toestand van opwinding waarin hij verkeert door op positieve ervaringen in de toekomst te anticiperen. Verzet zich tegen het (h)erkennen van persoonlijke pijn en ongerustheid.
Zelfbeeld van de Zeven:
Enthousiast, onbekommerd, spontaan, vrolijk, gretig, extravert, energiek, positief.
Mentale gedrevenheid van de Zeven:
Plannen maken
Valkuilen voor de Zeven:
Trachten het leven positief en idealistisch te houden en blijven geloven dat lijden ontlopen kan worden. Uit angst zelf hulpeloos te lijden en iets tekort te komen, doen Zevens anderen pijn en geven hun het gevoel dat zij iets tekortkomen.
Motiverende energie van de Zeven, de emotionele passie:
Gulzigheid, vraatzucht voor interessante ideeën en plezierige ervaringen, zowel in het heden als in de toekomst. Het gaat hier vooral om het onverzadigbare verlangen om ‘zich vol te proppen’ met ervaringen. Zevens proberen gevoelens van innerlijke leegte te overwinnen door zich op een scala van positieve, stimulerende ideeën en activiteiten te storten, maar ze menen nooit genoeg te hebben.
Vermijdingen van de Zeven, gevoed door angst:
Frustraties, dwang, grenzen en limieten en verstrikt raken in lijden.
Kracht van de Zeven:
Speels, ludiek, schalks, optimistisch, van het leven houdend.
Paradox voor de Zeven:
Het zoeken naar de positieve kanten van het leven en het vermijden van de donkere kant van het leven is van zichzelf begrenzend en benauwend. Door te trachten pijn te vermijden, ontstaat juist pijn.
Gerichtheid van de aandacht, de behoeften van de Zeven:
In een-op-een relaties: fascinatie (beïnvloedbaarheid)
In sociale situaties: opofferingsgezindheid
Voor zelfbehoud: verdediging gelijkgestemden
Mechanismen die werken in de Zeven:
Kernovertuiging: ik ben leeg
Verdediging: plezier, positiviteit
Intuïtie afgestemd op: aangename situaties
Wat de Zeven niet wil, vermijdingen:lijden, frustratie, beperking
Emotionele Gerichtheid: onmatigheid
Fixaties: plannen maken
Werkmotivatie: ondernemen
Hoofdthema’s van de Zeven:
Benadrukt positieve ervaringen, vreugde, activiteit, opwinding en plezier.
Vermijdt zijn eigen pijn en leegte in te zien; zijn rol in het anderen en zichzelf aangebrachte leed.
Problemen met behoeften door te grote nadruk te leggen op de eigen behoeften; ervaart andermans behoeften algauw tot last.
Hoe de Zeven anderen manipuleert?
Door anderen in verwarring te brengen en door hen de eigen eisen op te dringen.
Ontplooiing voor de Zeven:
- Realiseer je dat het beperkend is om uitsluitend naar het positieve te zoeken
- Maak en voer afspraken uit
- Simplificeer het leven in het hier en nu
- Leer je te spiegelen aan anderen
- Sta pijn en oncomfortabele emoties toe
en vergeet nooit dat het je ware aard is om gelukkig te zijn en aan de rijkdom van ervaringen voor iedereen bij te dragen.
Ultieme uitdaging om te groeien voor de Zeven:
Herken het vluchten uit de werkelijkheid in het najagen van ervaringen en belevingen en het idealiseren van toekomstige plannen. Herwin en accepteer alles van het leven in het hier en nu: pijn, angst en beperkingen en grenzen alsook plezier, vreugde en verschillende opties.
Spirituele weg
Werk is een algemeen gebruikt begrip dat staat voor de manier van aandacht richten die verdergaat dan onze persoonlijkheid of ‘valse’ zelf. Spiritueel werk is afhankelijk van het vermogen naar binnen te kijken en onderscheid te maken tussen de uiterlijke en de innerlijke realiteit. Als de geest gefascineerd raakt door de heerlijkheden van het materiële leven, degenereert werken op spiritueel niveau tot het aangenaam bezig zijn met plannen maken en een onmatige behoefte aan levenservaringen. Soberheid, de positieve tegenpool van onmatigheid, is een ander algemeen gebruikt begrip dat verwijst naar de spirituele ontplooiing van de Zeven door concentratie, beperking, en toewijding.
Het gevolg
Bij een Zeven is er vaak sprake van een vastgelopen huwelijk van de ouders. Er kan ook sprake zijn van een afstandelijke, gevoelsarme moeder en dat ervaart het kind als last. Het vertoont dan de reactie: weg van de situatie van mijn ouders. Dan krijg je dus het tegenovergestelde: het benaderen van leuke dingen en weg van het vervelende.
Het dilemma
Zevens hebben geleerd te charmeren en te ontwapenen; ze richten zich op plezier en ontwijken de pijn. Hun vluchtweg is een stroom van positieve keuzemogelijkheden, ideeën en toekomstvisies. Als ze moeilijkheden tegenkomen verschuift de aandacht en reserveplannen worden ingezet. Zevens zijn gefascineerd door prettige ervaringen, een veelbelovende toekomst en stimulerende ideeën. Ze voelen zich toegewijd aan een aantrekkelijk en avontuurlijk leven en zijn de optimisten van het Enneagram.
Alles is in orde wanneer ze goede tijden in het verschiet hebben. Het leven is oké als de energie begint te stromen.
Onmatigheid is een smulpartij van ervaringen. Maak het weekschema nog voller en vul de geest met plannen. Teleurstellingen komen nauwelijks aan de oppervlakte. Andere mogelijkheden lijken aantrekkelijk. Plotseling is er een heel nieuw idee. Zevens jagen hun eigen belangen na, gesteund door een gevoel van eigenwaarde. Ze gaan naar plaatsen waar ze welkom zijn en voelen zich aangetrokken tot mensen die hen waarderen. Gesteund door gevoelens van eigenwaarde gaan ze door het leven zonder zich bewust te zijn van de pijn van anderen. Voor Zevens zijn mensen fascinerend en elke dag brengt zijn eigen ervaringen mee. Hun aandacht richt zich op de volgende gebeurtenis en het leven gaat door.
Als het positief labelen een automatisme wordt, stopt hun zelfobservatie. Ze beseffen niet dat ze alleen nog maar positief denken. Ze halen mogelijkheden en feiten door elkaar. Ze weten alleen dat het hen irriteert als anderen vertellen wat ze moeten doen. Dat begrenzingen het resultaat zijn van kleingeestig denken. Dat regels hinderlijk en waarschijnlijk onbelangrijk zijn, en dat het ‘dodend’ is als hun keuzemogelijkheden verminderen.
Zevens groeien door te ‘blijven’ in plaats van weg te gaan. Ze groeien door met pijn om te leren gaan. Als ze zien hoe hun aandacht verslapt wanneer ze ergens mee verbonden raken zijn ze vrij om te kiezen hoe ze willen reageren. Ze doen er goed aan nog een minuut te blijven in plaats van weg te gaan. Ze worden gesteund door dierbaren die zowel het plezier als de pijn in de relatie accepteren, die de behoeften en de waarde van vrienden inzien, die zien wanneer hun interessen zich gaan verspreiden en die een kader maken waarbinnen emotionele diepte kan optreden.
De Kind-ziel van de Zeven
In iedere ogenschijnlijke grootmoedige en onbezorgde Zeven bevindt zich een zeer vrekkige, weigerachtige en teruggetrokken kind-ziel, een kleine Vijf. Hij houdt hardnekkig vast aan wat hij heeft en bergt al zijn snoep en speelgoed weg, zodat de andere kinderen er niet bij kunnen en het van hem afpakken. Gedreven door de angst voor verlies en een innerlijk gevoel van schaarste, voelt hij zich vanbinnen leeg en angstig dat er geen voeding meer zijn kant uit zal komen. Alle ogenschijnlijke gezelligheid, optimisme en interesse in het leven van een Zeven ten spijt, wil deze jonge plek vanbinnen zich verschuilen voor het leven en er op afstand mee in verbinding staan. Deze kind-ziel kan ook een kleine ‘nerd’ en een betweter zijn die zich voornamelijk op zijn intellect verlaat. Het is waarschijnlijk dat in de jeugd van een Zeven zijn neiging zich af te zonderen, zich in zichzelf op te sluiten en alleen te zijn niet werd toegestaan en dat hij de boodschap meekreeg dat hij zich meer op de buitenwereld moest richten en opgewekt moest zijn. Het is ook waarschijnlijk dat zijn mentale vermogens werden ondersteund en zich ontwikkelden ten koste van een meer innerlijk en intuïtief begrip, waardoor hij een klein intellectueeltje werd dat zich afgescheiden voelde van de andere kinderen. De zonnigheid van een Zeven werd een manier om zijn innerlijke gevoel van schaarste en er niet meer bij te horen, van zich geen deel te voelen van de groep of het gezin en er niet in te passen, te maskeren en zich ertegen te verdedigen.
Vanwege de noodzaak voor een Zeven om opgewekt, optimistisch en enthousiast over de dingen te zijn, is het voor hem erg moeilijk om dit teruggetrokken, angstige en kluizenaarachtige jonge deel van zichzelf te erkennen. Wat het moeilijkste voelt is het gevoel van schaarste dat zijn kind-ziel voortjaagt, de dorre, innerlijke leegte en droogte, en in eerste instantie ervaart een Zeven het als bedreigend om hiermee contact te maken. Hoe meer hij in staat is dit deel van zichzelf niet te veroordelen en af te wijzen, hoe meer de neiging tot gierigheid en isolement zal transformeren, met name als zijn gevoel dat hij uiteindelijk een afzonderlijke entiteit is, en dus iemand die is afgesneden van de rest van het bestaan, onder druk komt te staan. Zijn sukkelige, achenhebbisje en boekenwurmkwaliteiten zullen overgaan in een werkelijk en belichaamd weten.
Als zijn gevoel van afgescheidenheid van de Totaliteit en van anderen aan bod komt, en zijn innerlijke woestijn bloeit met alle bloemen van Essentie, zal zijn ziel werkelijk direct weten. Hij zal zich onderdeel voelen van het Geheel en uit eigen ervaring begrijpen dat afgescheiden zijn onmogelijk is, en zijn ‘oké’ zijn zal echt zijn in plaats van reactief.
Afweermechanismen gebaseerd op verdringing van Schuld/Woede, Schaamte of Angst
Rationalisatie, mechanisme van de ZEVEN, de levensgenieter
Afweer op het gevoel/impuls van angst
Bij een pijnlijke ervaring is zingeving een belangrijke mogelijkheid om die ervaring weer los te kunnen laten. Als de pijn is toegelaten en volledig is ervaren, kunnen de realisatie van waarom je iets is overkomen en de mogelijke leerpunten ervan je helpen die ervaring goed te verwerken. De Levensgenieter gebruikt deze mogelijkheid echter om pijn uit het verleden en mogelijk toekomstige pijn te vermijden. Het zijn de ‘zure druiven’; je wilt die heerlijke druiven pakken, maar je kunt er niet bij. Dan zeg je tegen jezelf: ‘de druiven waren toch zuur’. Je komt dus met een reden, een argumentatie, die je helpt om een teleurstelling te verwerken. Een vrouw, die haar vader een aantal jaren geleden had verloren, sprak nog steeds over haar vader in bewoordingen als ‘het was zo'n goede vader, die moet nu zeker in de hemel zijn’ en ‘hij zal daar heel gelukkig zijn, omdat hij ons zo'n gelukkige tijd heeft gegeven’. Omdat zij er zo lang op deze manier over doorpraatte, vroeg men haar hoe zij zich voelde. Zij barstte daarop in tranen uit en was lange tijd zeer emotioneel. De emotie rouw, die letterlijk fysiek moet worden verwerkt door huilen, door een intens gevoel van verlies en pijn, had ze al die jaren nooit in haar bewustzijn toegelaten. Door alleen de plezierige dingen te herinneren en alle mogelijke rationalisaties te gebruiken, kunnen zulke pijnlijke emoties als rouw buiten het bewustzijn worden gehouden.
De Levensgenieter gebruikt onbewust rationalisatie om pijn in allerlei vormen te vermijden. Teleurstelling, verdriet en depressie zijn echter onvermijdelijke emoties; het leven roept dit soort emoties nu eenmaal op. Als een Levensgenieter de rationalisaties te lang aanhoudt zal hij de oppervlakkigheid, die er een direct gevolg van is, als zeer vervreemdend gaan ervaren.
Je kracht is tegelijkertijd je grootste valkuil. Gebruik je die teveel en niet afgestemd op de ander dan ervaart de ander die kracht negatief en zal daar met weerstand op reageren.
De sterke kanten van de Zeven:
- Vermijdt beperkingen
- Maakt graag plezier
- Heeft ontzettend veel ideeën
- Vervangt pijnlijke gevoelens door positieve opties
- Voelt zich zeker, vooral onder gelijkgestemden
- Voert het idee in gedachten al uit, waardoor het als een feit kan worden gezien
- Richt de aandacht op zichzelf
- Voelt zich een autoriteit
- Gebruikt charmes om een superieure status te krijgen
- Vermijdt conflicten met autoriteiten
- Charme is de eerste verdediging
- Weet moeilijkheden te omzeilen
- Waardeert spontaniteit
- Heeft voorkeur voor afspraken met een open einde
- Is zeer sterk in de opstart- en planningsfase
- Ziet de onderlinge verbanden en brengt ze bij elkaar
- Heeft een oplossing voor ieder probleem.
Reactie op stress
De Zeven gaat naar de Een.
De verstrooide Zeven wordt op de Een opeens perfectionistisch en kritisch.
Onder toegenomen stress gaan Zevens beseffen dat zij hun energieën moeten richten als ze dingen willen bereiken. Net als gemiddelde Enen beteugelen zij zichzelf. Ze gaan harder werken, menend dat alleen zij het werk naar behoren kunnen uitvoeren. En ze proberen hun gedrag binnen de perken te houden. Ze dwingen zichzelf door te gaan met waaraan ze begonnen zijn, maar ergeren zich niettemin al snel aan deze structuren en grenzen. Ze kunnen dan ofwel nog rustelozer en verstrooider worden, of ze beheersen zich nog sterker en worden inflexibel. In dat geval maakt hun gebruikelijke uitbundigheid plaats voor grimmige ernst.
Evenals gemiddelde Enen proberen Zevens onder stress anderen te beleren. Of het nu om een opwindend boek of een enerverende workshop gaat, of een goede supermarkt, of een bepaald politiek of spiritueel standpunt. Hun geestdrift voor de eigen opinies kan al snel overgaan in een drang om discussies aan te gaan of andermans standpunt te bekritiseren.
Ze kunnen kortaf en onpersoonlijk worden en ergeren zich mateloos aan iedere vorm van incompetentie, zowel bij zichzelf als bij anderen. Onder grote stress borrelen hun onderliggende woede en wrevel naar de oppervlakte en koelen ze hun frustratie in scheldkanonnades, gevit en sarcastische opmerkingen.
De rode vlag; de Zeven in de nesten
Rode vlag: de angst zich door eigen activiteiten pijn en ongelukkig zijn op de hals te halen.
Als Zevens gedurende langere tijd onder extreme stress staan, of als ze een ernstige crises hebben doorgemaakt zonder adequate steun of copingvaardigheden, of als ze in hun jeugd chronisch mishandeld zijn, kunnen ze het schokpunt passeren en de val omlaag maken naar de ongezonde aspecten van hun type.
Mogelijk leidt dit ertoe dat ze tot het beangstigende inzicht komen dat ze hun leven niet meer in de hand hebben en hun keuzen en daden feitelijk hun pijn alleen maar verergeren. Hun angst kan dan voor een deel gegrond zijn.
Deze bewustwording kan een keerpunt betekenen in het leven van een Zeven. Op het moment dat hij de waarheid in deze angsten inziet, kan hij de weg naar gezondheid en bevrijding inslaan. Aan de andere kant zou de Zeven echter nog meer versnipperd, impulsiever en manischer kunnen worden, zich in roekeloze activiteiten stortend teneinde zijn pijn koste wat kost te ontlopen. (‘De rest zal me worst wezen’). Als de Zeven in deze houding volhardt, kan hij de val omlaag maken naar de ongezonde niveaus. Indien je bemerkt dat jijzelf of iemand die je kent de waarschuwingssignalen, (zie waarschuwingssignalen), gedurende een langere periode achtereen vertoont (langer dan een paar weken) dan is het in therapie gaan of het inroepen van andere hulp ten zeerste aan te bevelen.
Waarschuwingssignalen voor de Zeven in nood
Potentiële pathologie: Manisch-depressieve stoornis, borderlinecondities, sommige elementen van de histrionische persoonlijkheidsstoornis, obsessief-compulsieve stoornissen, middelenmisbruik.
Het Enneatype Zeven zal zich sterk herkennen in deze situatie:
Hij is een optimistisch mens die het leuk vindt om aan te komen met nieuwe en interessante dingen. Hij heeft een zeer actieve geest, die snel heen en weer springt tussen verschillende ideeën. Hij heeft graag een totaalbeeld van hoe die ideeën in elkaar passen en hij wordt helemaal enthousiast als hij concepten die eerst niets gemeenschappelijks leken te hebben, met elkaar kan verbinden. Hij vindt het moeilijk om bezig te blijven met ondankbare en steeds terugkerende taken. Hij houdt ervan om betrokken te zijn bij het begin van een project, in het planningsstadium, wanneer er nog uit een groot aantal interessante opties gekozen moet worden. Wanneer hij geen belangstelling meer voor iets heeft vindt hij het moeilijk om er met zijn aandacht bij te blijven want hij wil verder met datgene wat nu weer zijn belangstelling heeft gewekt. Als er iets vervelends is, richt hij liever zijn aandacht op leukere ideeën. Hij gelooft dat mensen recht hebben op een plezierig leven.
Verdere persoonlijkheidskenmerken van de Zeven:
De Zeven is over het algemeen spontaan en houdt van plezier maken en als zich een nieuwe ervaring voordoet vraagt hij zich meestal af of het leuk is. Hij is ronduit, zegt vaak wat anderen niet durven zeggen en is doorgaans avontuurlijk en bereid om risico's te nemen. Hij is vaak bang dat hij iets mist dat nog beter of leuker is en als hij zorgen heeft, verwent hij zichzelf vaak met iets leuks. De Zeven is doorgaans extravert en een sociaal mens en hij wordt gewaardeerd om zijn levenslust en gevoel voor humor. Als reactie op druk van anderen wordt hij agressiever en omgaan met details is niet zijn sterkste punt.
Als hij zorgen heeft, zoekt hij graag afleiding voor zichzelf en hij is spontaan en improviseert als er problemen zijn. Eén van zijn grootste krachten is om met nieuwe ideeën te komen en mensen daar enthousiast voor te maken. Hij probeert zijn leven snel, intens en opwindend te houden en is te makkelijk en te toegeeflijk ten opzichte van zichzelf. Hij heeft een snelle geest en een tomeloze energie en heeft niet bijzonder veel zelfdiscipline. In een eerste ontmoeting is hij gezellig en onderhoudend en hij is meestal snel opgewonden, een snelle prater en gevat. Hij krijgt dingen niet af omdat hij teveel mogelijkheden ziet en als hij twijfelt probeert hij verschillende dingen uit om te kijken wat hem het best bevalt. Over het geheel is hij onbesuisd, met te oppervlakkige gevoelens.
De Zeven laat over het algemeen de dingen graag vieren, verlegt zijn grenzen, is blij met zijn enthousiasme en zijn openstaan voor nieuwe ervaringen. Hij neigt tot overdaad en te hard van stapel lopen en sterke stemmingswisselingen zijn typerend voor hem. Doorgaans loopt hij vooruit op de dingen die hij gaat doen en als hij moet kiezen tussen iets bekends en iets nieuws, kiest hij iets nieuws. Dikwijls maakt hij zich zorgen dat hij niet de zelfdiscipline heeft om zich te concentreren op wat hem werkelijk voldoening schenkt.
Een van de grootste problemen van de Zeven is om gas terug te nemen en hij volgt doorgaans zijn gevoel en impulsen. Hij doet zijn uiterste best om niet als saai te worden gezien.
De Basis
In de periode vanaf de helft van de zwangerschap tot een jaar na de geboorte worden de wezenlijke basisconclusies bepaald die het kind vormen tot een bepaald Enneatype. In deze periode ontwikkelt het kind zijn fysieke identiteit en voert strijd tussen ‘Vertrouwen in’ en ‘Wantrouwen van’, een bipolaire basisbehoefte oftewel een ontwikkelingspolariteit. Deze ontwikkeling richt zich op de overlevingsdrang van het individu en de motor van deze overlevingsdrang is de ontwikkeling van angst, waarbij het ervaren van angst leidt tot een bepaalde actie tot zelfbehoud (de levensconclusie). Als deze actie werkt wordt dit DE oplossing voor het kind en deze oplossing is bepalend voor de ontwikkeling naar de structuur van een bepaald Enneatype.
De levenservaring die de weg aangeeft voor de Zeven:
Het kleine kind kwam in nood toen het geen onderscheid meer kon maken tussen innerlijke en uiterlijke realiteit.
Verloren levensessentie van de Zeven:
Het vrijelijk, vrijuit en diep, diepzinnig ervaren en beleven van het volle spectrum van mogelijkheden door doorvoelende concentratie.
Compenserend geloof/levensvisie van de Zeven:
De wereld beperkt en frustreert mensen en veroorzaakt pijn waaraan ontsnapt kan worden. Het leven biedt talrijke kansen en keuzemogelijkheden. Ik zie uit naar de toekomst.
Levensconclusie voor zelfbehoud, copingstrategie van de Zeven:
Plan zoveel mogelijk plezierige, positieve mogelijkheden. Stel je voor en engageer jezelf met interessante activiteiten en ervaringen. Focus je attentie op meerdere opties, gelegenheden en kansen.
Basisangst van de Zeven:
De angst tekort te komen of onafgebroken te lijden.
Onbewust ontvangen kindertijdboodschappen door de Zeven:
Het is niet goed om van wie dan ook afhankelijk te zijn voor iets.
Uitgebleven kindertijdboodschap voor de Zeven:
Er zal voor je worden gezorgd.
Basisverlangen en haar vervorming voor de Zeven:
Het verlangen om gelukkig te zijn. Dit ontaardt in jachtig escapisme.
Kernidentificatie van de Zeven:
Identificeert zich sterk met de toestand van opwinding waarin hij verkeert door op positieve ervaringen in de toekomst te anticiperen. Verzet zich tegen het (h)erkennen van persoonlijke pijn en ongerustheid.
Zelfbeeld van de Zeven:
Enthousiast, onbekommerd, spontaan, vrolijk, gretig, extravert, energiek, positief.
Mentale gedrevenheid van de Zeven:
Plannen maken
Valkuilen voor de Zeven:
Trachten het leven positief en idealistisch te houden en blijven geloven dat lijden ontlopen kan worden. Uit angst zelf hulpeloos te lijden en iets tekort te komen, doen Zevens anderen pijn en geven hun het gevoel dat zij iets tekortkomen.
Motiverende energie van de Zeven, de emotionele passie:
Gulzigheid, vraatzucht voor interessante ideeën en plezierige ervaringen, zowel in het heden als in de toekomst. Het gaat hier vooral om het onverzadigbare verlangen om ‘zich vol te proppen’ met ervaringen. Zevens proberen gevoelens van innerlijke leegte te overwinnen door zich op een scala van positieve, stimulerende ideeën en activiteiten te storten, maar ze menen nooit genoeg te hebben.
Vermijdingen van de Zeven, gevoed door angst:
Frustraties, dwang, grenzen en limieten en verstrikt raken in lijden.
Kracht van de Zeven:
Speels, ludiek, schalks, optimistisch, van het leven houdend.
Paradox voor de Zeven:
Het zoeken naar de positieve kanten van het leven en het vermijden van de donkere kant van het leven is van zichzelf begrenzend en benauwend. Door te trachten pijn te vermijden, ontstaat juist pijn.
Gerichtheid van de aandacht, de behoeften van de Zeven:
In een-op-een relaties: fascinatie (beïnvloedbaarheid)
In sociale situaties: opofferingsgezindheid
Voor zelfbehoud: verdediging gelijkgestemden
Mechanismen die werken in de Zeven:
Kernovertuiging: ik ben leeg
Verdediging: plezier, positiviteit
Intuïtie afgestemd op: aangename situaties
Wat de Zeven niet wil, vermijdingen:lijden, frustratie, beperking
Emotionele Gerichtheid: onmatigheid
Fixaties: plannen maken
Werkmotivatie: ondernemen
Hoofdthema’s van de Zeven:
Benadrukt positieve ervaringen, vreugde, activiteit, opwinding en plezier.
Vermijdt zijn eigen pijn en leegte in te zien; zijn rol in het anderen en zichzelf aangebrachte leed.
Problemen met behoeften door te grote nadruk te leggen op de eigen behoeften; ervaart andermans behoeften algauw tot last.
Hoe de Zeven anderen manipuleert?
Door anderen in verwarring te brengen en door hen de eigen eisen op te dringen.
Ontplooiing voor de Zeven:
- Realiseer je dat het beperkend is om uitsluitend naar het positieve te zoeken
- Maak en voer afspraken uit
- Simplificeer het leven in het hier en nu
- Leer je te spiegelen aan anderen
- Sta pijn en oncomfortabele emoties toe
en vergeet nooit dat het je ware aard is om gelukkig te zijn en aan de rijkdom van ervaringen voor iedereen bij te dragen.
Ultieme uitdaging om te groeien voor de Zeven:
Herken het vluchten uit de werkelijkheid in het najagen van ervaringen en belevingen en het idealiseren van toekomstige plannen. Herwin en accepteer alles van het leven in het hier en nu: pijn, angst en beperkingen en grenzen alsook plezier, vreugde en verschillende opties.
Spirituele weg
Werk is een algemeen gebruikt begrip dat staat voor de manier van aandacht richten die verdergaat dan onze persoonlijkheid of ‘valse’ zelf. Spiritueel werk is afhankelijk van het vermogen naar binnen te kijken en onderscheid te maken tussen de uiterlijke en de innerlijke realiteit. Als de geest gefascineerd raakt door de heerlijkheden van het materiële leven, degenereert werken op spiritueel niveau tot het aangenaam bezig zijn met plannen maken en een onmatige behoefte aan levenservaringen. Soberheid, de positieve tegenpool van onmatigheid, is een ander algemeen gebruikt begrip dat verwijst naar de spirituele ontplooiing van de Zeven door concentratie, beperking, en toewijding.
Het gevolg
Bij een Zeven is er vaak sprake van een vastgelopen huwelijk van de ouders. Er kan ook sprake zijn van een afstandelijke, gevoelsarme moeder en dat ervaart het kind als last. Het vertoont dan de reactie: weg van de situatie van mijn ouders. Dan krijg je dus het tegenovergestelde: het benaderen van leuke dingen en weg van het vervelende.
Het dilemma
Zevens hebben geleerd te charmeren en te ontwapenen; ze richten zich op plezier en ontwijken de pijn. Hun vluchtweg is een stroom van positieve keuzemogelijkheden, ideeën en toekomstvisies. Als ze moeilijkheden tegenkomen verschuift de aandacht en reserveplannen worden ingezet. Zevens zijn gefascineerd door prettige ervaringen, een veelbelovende toekomst en stimulerende ideeën. Ze voelen zich toegewijd aan een aantrekkelijk en avontuurlijk leven en zijn de optimisten van het Enneagram.
Alles is in orde wanneer ze goede tijden in het verschiet hebben. Het leven is oké als de energie begint te stromen.
Onmatigheid is een smulpartij van ervaringen. Maak het weekschema nog voller en vul de geest met plannen. Teleurstellingen komen nauwelijks aan de oppervlakte. Andere mogelijkheden lijken aantrekkelijk. Plotseling is er een heel nieuw idee. Zevens jagen hun eigen belangen na, gesteund door een gevoel van eigenwaarde. Ze gaan naar plaatsen waar ze welkom zijn en voelen zich aangetrokken tot mensen die hen waarderen. Gesteund door gevoelens van eigenwaarde gaan ze door het leven zonder zich bewust te zijn van de pijn van anderen. Voor Zevens zijn mensen fascinerend en elke dag brengt zijn eigen ervaringen mee. Hun aandacht richt zich op de volgende gebeurtenis en het leven gaat door.
Als het positief labelen een automatisme wordt, stopt hun zelfobservatie. Ze beseffen niet dat ze alleen nog maar positief denken. Ze halen mogelijkheden en feiten door elkaar. Ze weten alleen dat het hen irriteert als anderen vertellen wat ze moeten doen. Dat begrenzingen het resultaat zijn van kleingeestig denken. Dat regels hinderlijk en waarschijnlijk onbelangrijk zijn, en dat het ‘dodend’ is als hun keuzemogelijkheden verminderen.
Zevens groeien door te ‘blijven’ in plaats van weg te gaan. Ze groeien door met pijn om te leren gaan. Als ze zien hoe hun aandacht verslapt wanneer ze ergens mee verbonden raken zijn ze vrij om te kiezen hoe ze willen reageren. Ze doen er goed aan nog een minuut te blijven in plaats van weg te gaan. Ze worden gesteund door dierbaren die zowel het plezier als de pijn in de relatie accepteren, die de behoeften en de waarde van vrienden inzien, die zien wanneer hun interessen zich gaan verspreiden en die een kader maken waarbinnen emotionele diepte kan optreden.
De Kind-ziel van de Zeven
In iedere ogenschijnlijke grootmoedige en onbezorgde Zeven bevindt zich een zeer vrekkige, weigerachtige en teruggetrokken kind-ziel, een kleine Vijf. Hij houdt hardnekkig vast aan wat hij heeft en bergt al zijn snoep en speelgoed weg, zodat de andere kinderen er niet bij kunnen en het van hem afpakken. Gedreven door de angst voor verlies en een innerlijk gevoel van schaarste, voelt hij zich vanbinnen leeg en angstig dat er geen voeding meer zijn kant uit zal komen. Alle ogenschijnlijke gezelligheid, optimisme en interesse in het leven van een Zeven ten spijt, wil deze jonge plek vanbinnen zich verschuilen voor het leven en er op afstand mee in verbinding staan. Deze kind-ziel kan ook een kleine ‘nerd’ en een betweter zijn die zich voornamelijk op zijn intellect verlaat. Het is waarschijnlijk dat in de jeugd van een Zeven zijn neiging zich af te zonderen, zich in zichzelf op te sluiten en alleen te zijn niet werd toegestaan en dat hij de boodschap meekreeg dat hij zich meer op de buitenwereld moest richten en opgewekt moest zijn. Het is ook waarschijnlijk dat zijn mentale vermogens werden ondersteund en zich ontwikkelden ten koste van een meer innerlijk en intuïtief begrip, waardoor hij een klein intellectueeltje werd dat zich afgescheiden voelde van de andere kinderen. De zonnigheid van een Zeven werd een manier om zijn innerlijke gevoel van schaarste en er niet meer bij te horen, van zich geen deel te voelen van de groep of het gezin en er niet in te passen, te maskeren en zich ertegen te verdedigen.
Vanwege de noodzaak voor een Zeven om opgewekt, optimistisch en enthousiast over de dingen te zijn, is het voor hem erg moeilijk om dit teruggetrokken, angstige en kluizenaarachtige jonge deel van zichzelf te erkennen. Wat het moeilijkste voelt is het gevoel van schaarste dat zijn kind-ziel voortjaagt, de dorre, innerlijke leegte en droogte, en in eerste instantie ervaart een Zeven het als bedreigend om hiermee contact te maken. Hoe meer hij in staat is dit deel van zichzelf niet te veroordelen en af te wijzen, hoe meer de neiging tot gierigheid en isolement zal transformeren, met name als zijn gevoel dat hij uiteindelijk een afzonderlijke entiteit is, en dus iemand die is afgesneden van de rest van het bestaan, onder druk komt te staan. Zijn sukkelige, achenhebbisje en boekenwurmkwaliteiten zullen overgaan in een werkelijk en belichaamd weten.
Als zijn gevoel van afgescheidenheid van de Totaliteit en van anderen aan bod komt, en zijn innerlijke woestijn bloeit met alle bloemen van Essentie, zal zijn ziel werkelijk direct weten. Hij zal zich onderdeel voelen van het Geheel en uit eigen ervaring begrijpen dat afgescheiden zijn onmogelijk is, en zijn ‘oké’ zijn zal echt zijn in plaats van reactief.
Afweermechanismen gebaseerd op verdringing van Schuld/Woede, Schaamte of Angst
Rationalisatie, mechanisme van de ZEVEN, de levensgenieter
Afweer op het gevoel/impuls van angst
Bij een pijnlijke ervaring is zingeving een belangrijke mogelijkheid om die ervaring weer los te kunnen laten. Als de pijn is toegelaten en volledig is ervaren, kunnen de realisatie van waarom je iets is overkomen en de mogelijke leerpunten ervan je helpen die ervaring goed te verwerken. De Levensgenieter gebruikt deze mogelijkheid echter om pijn uit het verleden en mogelijk toekomstige pijn te vermijden. Het zijn de ‘zure druiven’; je wilt die heerlijke druiven pakken, maar je kunt er niet bij. Dan zeg je tegen jezelf: ‘de druiven waren toch zuur’. Je komt dus met een reden, een argumentatie, die je helpt om een teleurstelling te verwerken. Een vrouw, die haar vader een aantal jaren geleden had verloren, sprak nog steeds over haar vader in bewoordingen als ‘het was zo'n goede vader, die moet nu zeker in de hemel zijn’ en ‘hij zal daar heel gelukkig zijn, omdat hij ons zo'n gelukkige tijd heeft gegeven’. Omdat zij er zo lang op deze manier over doorpraatte, vroeg men haar hoe zij zich voelde. Zij barstte daarop in tranen uit en was lange tijd zeer emotioneel. De emotie rouw, die letterlijk fysiek moet worden verwerkt door huilen, door een intens gevoel van verlies en pijn, had ze al die jaren nooit in haar bewustzijn toegelaten. Door alleen de plezierige dingen te herinneren en alle mogelijke rationalisaties te gebruiken, kunnen zulke pijnlijke emoties als rouw buiten het bewustzijn worden gehouden.
De Levensgenieter gebruikt onbewust rationalisatie om pijn in allerlei vormen te vermijden. Teleurstelling, verdriet en depressie zijn echter onvermijdelijke emoties; het leven roept dit soort emoties nu eenmaal op. Als een Levensgenieter de rationalisaties te lang aanhoudt zal hij de oppervlakkigheid, die er een direct gevolg van is, als zeer vervreemdend gaan ervaren.
Je kracht is tegelijkertijd je grootste valkuil. Gebruik je die teveel en niet afgestemd op de ander dan ervaart de ander die kracht negatief en zal daar met weerstand op reageren.
De sterke kanten van de Zeven:
- Vermijdt beperkingen
- Maakt graag plezier
- Heeft ontzettend veel ideeën
- Vervangt pijnlijke gevoelens door positieve opties
- Voelt zich zeker, vooral onder gelijkgestemden
- Voert het idee in gedachten al uit, waardoor het als een feit kan worden gezien
- Richt de aandacht op zichzelf
- Voelt zich een autoriteit
- Gebruikt charmes om een superieure status te krijgen
- Vermijdt conflicten met autoriteiten
- Charme is de eerste verdediging
- Weet moeilijkheden te omzeilen
- Waardeert spontaniteit
- Heeft voorkeur voor afspraken met een open einde
- Is zeer sterk in de opstart- en planningsfase
- Ziet de onderlinge verbanden en brengt ze bij elkaar
- Heeft een oplossing voor ieder probleem.
Reactie op stress
De Zeven gaat naar de Een.
De verstrooide Zeven wordt op de Een opeens perfectionistisch en kritisch.
Onder toegenomen stress gaan Zevens beseffen dat zij hun energieën moeten richten als ze dingen willen bereiken. Net als gemiddelde Enen beteugelen zij zichzelf. Ze gaan harder werken, menend dat alleen zij het werk naar behoren kunnen uitvoeren. En ze proberen hun gedrag binnen de perken te houden. Ze dwingen zichzelf door te gaan met waaraan ze begonnen zijn, maar ergeren zich niettemin al snel aan deze structuren en grenzen. Ze kunnen dan ofwel nog rustelozer en verstrooider worden, of ze beheersen zich nog sterker en worden inflexibel. In dat geval maakt hun gebruikelijke uitbundigheid plaats voor grimmige ernst.
Evenals gemiddelde Enen proberen Zevens onder stress anderen te beleren. Of het nu om een opwindend boek of een enerverende workshop gaat, of een goede supermarkt, of een bepaald politiek of spiritueel standpunt. Hun geestdrift voor de eigen opinies kan al snel overgaan in een drang om discussies aan te gaan of andermans standpunt te bekritiseren.
Ze kunnen kortaf en onpersoonlijk worden en ergeren zich mateloos aan iedere vorm van incompetentie, zowel bij zichzelf als bij anderen. Onder grote stress borrelen hun onderliggende woede en wrevel naar de oppervlakte en koelen ze hun frustratie in scheldkanonnades, gevit en sarcastische opmerkingen.
De rode vlag; de Zeven in de nesten
Rode vlag: de angst zich door eigen activiteiten pijn en ongelukkig zijn op de hals te halen.
Als Zevens gedurende langere tijd onder extreme stress staan, of als ze een ernstige crises hebben doorgemaakt zonder adequate steun of copingvaardigheden, of als ze in hun jeugd chronisch mishandeld zijn, kunnen ze het schokpunt passeren en de val omlaag maken naar de ongezonde aspecten van hun type.
Mogelijk leidt dit ertoe dat ze tot het beangstigende inzicht komen dat ze hun leven niet meer in de hand hebben en hun keuzen en daden feitelijk hun pijn alleen maar verergeren. Hun angst kan dan voor een deel gegrond zijn.
Deze bewustwording kan een keerpunt betekenen in het leven van een Zeven. Op het moment dat hij de waarheid in deze angsten inziet, kan hij de weg naar gezondheid en bevrijding inslaan. Aan de andere kant zou de Zeven echter nog meer versnipperd, impulsiever en manischer kunnen worden, zich in roekeloze activiteiten stortend teneinde zijn pijn koste wat kost te ontlopen. (‘De rest zal me worst wezen’). Als de Zeven in deze houding volhardt, kan hij de val omlaag maken naar de ongezonde niveaus. Indien je bemerkt dat jijzelf of iemand die je kent de waarschuwingssignalen, (zie waarschuwingssignalen), gedurende een langere periode achtereen vertoont (langer dan een paar weken) dan is het in therapie gaan of het inroepen van andere hulp ten zeerste aan te bevelen.
Waarschuwingssignalen voor de Zeven in nood
Potentiële pathologie: Manisch-depressieve stoornis, borderlinecondities, sommige elementen van de histrionische persoonlijkheidsstoornis, obsessief-compulsieve stoornissen, middelenmisbruik.
- Verdere herkenningspunten:
- Extreme uitspattingen en pogingen om aan de angst te ontsnappen
- Ernstige langdurige en verzwakkende verslavingen
- Impulsiviteit, agressiviteit en infantiele reacties
- Dwanggedrag en euforische stemmingen
- Perioden van ongeremd uitleven
- Manie, depressie en wilde stemmingswisselingen
- Episoden van paniek en verlammende angst.
De Zeven gaat naar de Vier
De gulzige, versnipperde Zeven begint zich te concentreren, wint aan diepgang, zoals gezonde Vieren.
Zevens verwerkelijken zichzelf en blijven gezond door te leren het kalmer aan te doen en hun constante, snelle mentale activiteit tot bedaren te brengen, zodat hun indrukken hen dieper kunnen raken, op de manier van gezonde Vieren. Niet langer verslaafd aan het zoeken naar buitengewone ervaringen en afleidingen zijn integrerende Zevens in staat om de pijn te doorvoelen en op die manier autentiek te worden.
Het cultiveren van een rustiger, meer gerichte geest brengt Zevens in nauwer contact met hun eigen essentiële leiding. Daardoor kunnen ze beter uitmaken welke ervaringen echt van waarde voor hen zullen zijn. Niet langer afgeleid door hun angst verkeerde keuzen te zullen maken en iets mis te lopen wat misschien enerverender is, weten integrerende Zevens zonder een zweem van twijfel wat ze moeten doen. Het met grotere diepgang verkennen van de werkelijkheid hoeft er niet toe te leiden dat ze hun spontaniteit of enthousiasme verliezen; ze worden integendeel juist vrijer om ieder ogenblik ten volle in zichzelf te assimileren.
HOE KAN DE LEVENSGENIETER ZICH ONTPLOOIEN?- Observeer de aantrekkingskracht van stimulering en nieuwe ervaringen.
- Leer inzien hoe het verlangen naar plezier een vlucht voor pijn kan betekenen.
- Let op je mentale vermijdingsstrategie: meerdere projecten, nieuwe keuzemogelijk-heden en ideale plannen kunnen een voorbode zijn van het willen ontsnappen aan moeilijkheden.
- Zie hoe het koesteren van plezierige ideeën het ondernemen van actie kan vervangen, en dat dit tot uitstellen leidt en problemen geeft met het afmaken van dingen.
- Ontdek hoe oppervlakkige activiteiten de plaats kunnen innemen van diepgang.
- Onmatigheid komt tot uiting bij het positief labelen. ‘Ik verdien het beste.’
- Kijk naar de omvang van je echte verantwoordelijkheden en verplichtingen.
- Let op de angst die opkomt als je gevoel van eigenwaarde wordt uitgedaagd. Je voelt je superieur of inferieur aan anderen. Je wilt in de superieure positie blijven.
- Onderzoek je overtuiging dat je met charme het vertrouwen van de oppositie kunt winnen.
- Herken je neiging om een reële evaluatie als kritiek op te vatten.
- Wees bereid om verschillende mogelijkheden buiten beschouwing te laten en richt je op één uit te voeren activiteit tegelijk.