Achtergronden type 8
Type Acht – de Baas/de Strijder/de Assertieve/de Leider/de Beschermer/de Kostwinner
Het Enneatype Acht zal zich sterk herkennen in deze situatie:
Hij benadert dingen op een alles – of – niets manier, vooral als het gaat om onderwerpen die hem raken. Hij hecht veel waarde aan sterk, eerlijk en betrouwbaar zijn. Je weet wat je aan hem hebt. Hij vertrouwt anderen pas als ze bewezen hebben dat ze betrouwbaar zijn en hij houdt ervan als mensen direct zijn. Hij voelt wanneer iemand onoprecht is, liegt of probeert hem te manipuleren. Hij vindt het moeilijk om de zwakheden van mensen te tolereren, tenzij hij de reden voor hun zwakheid begrijpt of ziet dat ze proberen er iets aan te doen. Hij vindt het ook moeilijk om bevelen of aanwijzingen op te volgen als hij de bevoegde persoon niet respecteert of het niet met hem eens is. Hij neemt liever zelf de leiding. Als hij boos is kan hij moeilijk zijn gevoelens verbergen. Hij is altijd bereid om op te komen voor een vriend of iemand die hem dierbaar is, vooral als hij vindt dat hij onrechtvaardig wordt behandeld. Hij wint misschien niet elk gevecht met anderen, maar ze zullen weten dat hij er geweest is.
Verdere persoonlijkheidskenmerken van de Acht:
Hij gaat de confrontatie aan als het nodig is en hij is een gewiekste doorbijter. Anderen rekenen op zijn kracht en besluitvaardigheid, hij is brutaal en dominant en hij is graag een steunpilaar voor anderen. Hij is bang dat iemand misbruik van hem maakt als hij zijn schild laat vallen en hij houdt ervan om mensen uit te dagen, ‘door elkaar te schudden’.
Als hij een conflict heeft met anderen, vecht hij dat uit en hij is zeer sterk en assertief. Hij motiveert mensen door grote plannen te maken en beloftes te doen.
Als de gemoederen verhit raken, wil hij zich ermee bemoeien en problemen met anderen ontstaan doordat hij bazig is en de leiding neemt. Zelfstandigheid en onafhankelijkheid zijn belangrijk voor hem en een van zijn sterkste punten is het zorgen dat de zaken voor elkaar komen en het regelen van de middelen daarvoor. Hij geeft veel mensen een doel en motivatie. De Acht besteedt niet veel tijd aan introspectie, dingen voor elkaar krijgen is belangrijker voor hem. Hij geeft er de voorkeur aan om de leiding te nemen en mensen vertrouwen hem omdat hij betrouwbaar is en op hen past. Hij laat de wereld graag weten dat hij bestaat en heeft zelden moeite met het nemen van beslissingen. Hij is doorgaans weloverwogen, recht door zee en bedachtzaam maar als hij boos is geeft hij iemand een uitbrander. Een sterk punt is zijn vermogen om de leiding te nemen bij problemen en zijn benadering is om mensen te laten zien hoe zij zichzelf kunnen helpen. Hij geniet van moeilijke situaties of werken onder hoge druk en is praktisch en verwacht dat zijn werk concrete resultaten oplevert. Hij stoot vaak mensen af omdat hij te agressief is en in een meningsverschil is hij vaak cru en rechtstreeks. Over het algemeen vertrouwt hij alleen zichzelf en hij lijkt sterker dan hij in werkelijkheid is. Hij maakt zich vaak zorgen dat hij niet de middelen heeft om te voldoen aan de verplichtingen die hij op zich heeft genomen.
Hij moet sterk zijn voor anderen, dus heeft hij geen tijd om met zijn gevoelens en zijn angsten om te gaan.
De Basis
In de periode vanaf de helft van de zwangerschap tot een jaar na de geboorte worden de wezenlijke basisconclusies bepaald die het kind vormen tot een bepaald Enneatype. In deze periode ontwikkelt het kind zijn fysieke identiteit en voert strijd tussen ‘Vertrouwen in’ en ‘Wantrouwen van’, een bipolaire basisbehoefte oftewel een ontwikkelingspolariteit. Deze ontwikkeling richt zich op de overlevingsdrang van het individu en de motor van deze overlevingsdrang is de ontwikkeling van angst, waarbij het ervaren van angst leidt tot een bepaalde actie tot zelfbehoud (de levensconclusie). Als deze actie werkt wordt dit DE oplossing voor het kind en deze oplossing is bepalend voor de ontwikkeling naar de structuur van een bepaald Enneatype.
De levenservaring die de weg aangeeft voor de Acht:
Het kleine kind kwam in nood toen het constateerde dat de waarheid verdraaid werd en zijn onschuld verraden werd.
Verloren levensessentie van de Acht:
Het geloof dat iedereen begint in onschuld en de waarheid kan voelen bij anderen.
Compenserend geloof/levensvisie van de Acht:
Dit is een harde en onrechtvaardige wereld waarbij de machtigen misbruik maken van de onschuldigen en de onschuldigen hun waarheid opleggen. Ik verdedig de onschuldigen.
Levensconclusie voor zelfbehoud, Copingstrategie van de Acht:
Wordt sterk en krachtig om respect te verdienen. Dring je persoonlijke wil en waarheid aan anderen op. Indien nodig gebruik daarbij boosheid en wordt confronterend. Ontken persoonlijke kwetsbaarheid. Richt aandacht op persoonlijke kracht, controle en onrechtvaardigheid.
Basisangst van de Acht:
De angst kwaad gedaan of beheerst te worden door anderen.
Onbewust ontvangen kindertijdboodschappen door de Acht:
Het is niet goed om kwetsbaar te zijn of iemand te vertrouwen.
Uitgebleven kindertijdboodschap voor de Acht:
Je zult niet verraden worden.
Basisverlangen en haar vervorming voor de Acht:
Het verlangen om zichzelf te beschermen. Dit ontaardt in constant vechten.
Kernidentificatie van de Acht:
Identificeert zich sterk met het gevoel intens te leven doordat de Acht zich tegen anderen en zijn omgeving verzet en deze tart. Verzet zich tegen het (h)erkennen van de eigen kwetsbaarheid en behoefte aan koestering.
Zelfbeeld van de Acht:
Sterk, assertief, direct, vindingrijk, op actie gericht, hardnekkig, robuust en onafhankelijk.
Mentale gedrevenheid van de Acht:
Wraak.
Valkuilen voor de Acht:
Het winnen van bescherming en overheersing door kracht en onkwetsbaarheid. Uit angst zelf geschaad of beheerst te worden door anderen, maken Achten anderen door hun strijdlustige en intimiderende bedreigingen bang dat zij geschaad of beheerst zullen worden.
Motiverende energie van de Acht, de emotionele passie:
Levenslust, lust, wellust en buitensporigheid. Een krachtige energie die de Acht doet stralen. Bij deze passie gaat het niet louter om de seksuele lust. Achten zijn ‘lustig’ in de zin dat ze gedreven worden door een constante behoefte aan intensiteit, beheersing en zelfuitbreiding. Lusten zetten Achten ertoe aan bij alles in hun leven te proberen door te drukken, hun wil te laten gelden.
Vermijdingen van de Acht, gevoed door angst:
Zwakte, kwetsbaar en machteloos worden.
Kracht van de Acht:
Moed, ruwe bolster/blanke pit, billijkheid, grootmoedigheid, groothartigheid, vrijgevigheid, intensiteit en enthousiasme.
Paradox voor de Acht:
Kracht creëert een tegenkracht. Wraak leidt tot represailles. Kwetsbaarheid verbergen creëert kwetsbaarheid.
Gerichtheid van de aandacht, de behoeften van de Acht:
In een-op-een relaties: bezitsdrang/overgave
In sociale situaties: vriendschap
Voor zelfbehoud: bevredigend overleven
Mechanismen die werken in de Acht:
Kernovertuiging: ik heb geen controle
Verdediging: ontkenning, ongevoeligheid
Intuïtie afgestemd op: controle
Wat de Acht niet wil, vermijdingen: zwakte, kwetsbaar, machteloosheid
Emotionele Gerichtheid: lust/levenslust/wellust/buitensporigheid
Fixaties: macht en wraak
Werkmotivatie: klaar!
Hoofdthema’s van de Acht:
Zoekt onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Wil anderen zo weinig mogelijk nodig hebben, wil zichzelf zijn.
Vreest gecontroleerd of gedomineerd te worden door anderen. Is daarom bang voor intimiteit en dat hij door te veel vertrouwen of te grote begaandheid kwetsbaar wordt.
Gaat met anderen om door op zijn hoede te blijven, anderen niet te dichtbij te laten komen en pijn en de behoeften aan anderen te onderdrukken.
Hoe de Acht anderen manipuleert?
Door anderen te domineren en door te eisen dat ze doen wat hij zegt.
Ontplooiing voor de Acht:
- Herwin de onschuld
- Leer je kracht te hanteren, hoeveel kracht is in deze situatie nodig
- Matig je impact op anderen
- Waardeer andermans waarheden
- Stel je kwetsbaar op
en vergeet nooit dat het je ware aard is om sterk te zijn en capabel om op tal van positieve manieren invloed uit te oefenen op de wereld.
Je kracht ligt in voor jezelf op te komen en voor je overtuigingen uit te komen.
Ultieme uitdaging om te groeien voor de Acht:
Herwin de bekwaamheid om open te staan voor elke situatie zonder vooroordeel en zonder meteen de leiding over te nemen, accepteer de wijze waarop anderen in het leven staan en realiseer dat de waarheid in ieder van ons zit. Kwaliteiten van de essentie zijn daarbij het streven naar het hogere idee: de waarheid en de hogere deugd: de onschuld
Spirituele weg
De preoccupatie van Achten met rechtvaardigheid wijst op het zoeken naar waarheid. Als de zuivere waarheid de overhand kreeg, zou controle overbodig zijn. Volgens de spirituele zienswijze zijn kinderen onschuldigen die zagen dat de waarheid verdraaid kan worden en de onschuld verraden. Achten realiseerden zich onmiddellijk dat de sterken de zwakken domineren, dat kwetsbaarheid als een zwakheid gezien wordt, en dat de goede dingen van het leven terechtkomen bij degenen die de controle in handen hebben. Deze onvermijdelijke confrontatie voedde hun wraakgevoelens en mobiliseerde hun kracht, energie en lust (buitensporigheid) voor het bevredigen van hun persoonlijke behoeften.
Het gevolg
Vaak heeft het kind op heel jonge leeftijd het gevoel gehad vreselijk vernederd te worden (soms is er sprake van gewelddadigheid) en krijgt het, in zijn ogen ongelooflijke botsingen met de vader of de vaderfiguur. In een aantal gevallen wordt zo’n kind dikwijls vernederd en geslagen. Het neemt de beslissing: eens maar nooit weer en bouwt onmiddellijk een pantser om zich heen.
Veel van deze kinderen zijn hyperactief en horen dikwijls dat zij ‘moeilijk opvoedbaar’ zijn. Het is moeilijk deze kinderen regels mee te geven in zo’n gezinsverband, het kind ontdekt deze regels dikwijls buiten het gezin. Het leert bijvoorbeeld op de sportclub om zijn agressie te beteugelen.
Het dilemma
Als we volkomen zeker van de waarheid zijn en dienovereenkomstig handelen, verplaatsen we ons in het standpunt van de Acht. Er borrelt een enorme kracht en vastberadenheid in ons op, die we niet kunnen verdoezelen. Onze geest stopt met twijfelen. Emoties worden opzij geschoven in de opwelling van in actie komen. Nog voordat we weten wat we zullen gaan doen, komen we in beweging, en nog voordat we weten wat we willen gaan zeggen, horen we onszelf praten. Het gaat hier niet om moedig zijn; we kunnen niet terughoudend zijn als de waarheid in het geding is, ook al zouden we dat willen.
Omdat macht respect afdwingt leren Achten hun gevoelens onder controle te houden. Ze kunnen niet kwetsbaar en onoverwinnelijk zijn op hetzelfde moment. Ze kunnen niet bezorgd zijn om de behoeften van anderen terwijl anderen geneigd lijken hun behoeften te ontkennen. Ze kunnen tederheid, angst of spijt niet toelaten als ze in gevechtsformatie zijn. Het primaire doel is controle te krijgen over het territorium en als eerste daar te zijn.
Als de topdown benadering goed werkt kunnen Achten hun mate van invloed op anderen vergeten. Als de benadering van ‘de sterkste wint’ goed werkt, hoeven ze niet te kijken naar welke invloed hun gedrag op anderen heeft. Ze zijn zich enkel bewust van hun eigen behoeften, en zullen alles wat ze tot hun beschikking hebben inzetten om hun behoeften te vervullen. Ze vergeten overleg te plegen, te informeren of overeenstemming te bereiken is en beseffen niet dat ze bezig zijn hun eigen agenda naar voren te schuiven.
Ze weten alleen dat ze het vreselijk vinden achtergesteld te worden, dat afkeuring van hun gedrag belachelijk klinkt, en dat obstakels een randverschijnsel zijn.
Als ze denken benadeeld te worden, komt hun energie opzetten. Energie leidt tot snelheid, slimheid en versterkt hun eigen wil. Als deze gewoonte een automatisme wordt, stopt hun zelfobservatie. De resultaten van hun strijd worden voorspelbaar. Als ze de ‘oorlog’ gewonnen hebben, zullen ze de enigen zijn die op het slagveld achterblijven.
Achten groeien als ze hun ideeën over rechtvaardigheid onderzoeken, de andere kant van het verhaal aanhoren, en leren wachten. Als ze zich zeker genoeg voelen om hun eigen positie te matigen en als ze inzien dat het laten escaleren van situaties voor hen een manier is om controle te krijgen, worden ze bevrijd van hun preoccupatie en zijn ze vrij om te kiezen hoe ze willen reageren. Ze worden gesteund door dierbaren die vasthouden aan hun eigen versie van de waarheid, die met beide benen op de grond blijven staan wanneer ze door de Acht onder vuur genomen worden, die eerlijk in de omgang zijn, en die laten zien hoe je macht ten dienste van anderen kunt gebruiken.
De Kind-ziel van de Acht
In de harde en no-nonsense Acht, die ervan geniet om zijn lef te meten met dat van anderen, om het leven te beheersen en te controleren en te zegevieren over iedere tegenspoed, bevindt zich een behoeftige, aanhankelijke en eenzame kleine Twee-kind-ziel die wanhopig geliefd en vastgehouden wil worden. De kind-ziel van een Acht wil tegen anderen aankruipen, zo dichtbij mogelijk en kan daarin behoorlijk aanhoudend en eisend zijn. Onder het vertoon van kracht van een Acht zit deze kind-ziel, die vol zit met allerlei emoties die volgens hem zwak zijn, zoals anderen nodig hebben, bang zijn voor afwijzing, onzekerheid en een diep gevoel van verdriet en eenzaamheid. Vanuit het gevoel dat zijn contactvolle en liefdevolle kwaliteiten als kind niet gewenst waren, reageerde een Acht door in wezen ‘rot op’ te zeggen tegen iedereen van wie hij zich afhankelijk voelde en ging hij bewijzen dat hij niemand nodig had. Wat voor hem voelde als zijn kwetsbare, zachte onderbuikgevoelens verstopte hij onder een vernis van gevoelloosheid en in de loop van het proces sloot hij zijn openheid en ontvankelijkheid af.
Als de Acht in contact komt met de defensiviteit achter zijn trots en het gevoel van afwijzing en behoeftigheid die eraan ten grondslag liggen, kan het voelen alsof zijn hele wereld instort. Hij heeft er alles aan gedaan om de ‘zwakke’ plekken in zijn ziel niet te ervaren en heeft vaak het gevoel het niet te overleven als hij hen tevoorschijn laat komen. Als hij zichzelf in contact laat komen met zijn behoeftigheid en pijn, kan zijn hart zich weer openen en zijn ziel transparant worden.
Hij kan weer worden geraakt en als hij met een steeds minder dikke en gepantserde huid contact maakt met de werkelijkheid, zal hij zich langzaam maar zeker meer verbonden gaan voelen met het leven. In plaats van te proberen dat wat hij nodig heeft aan het leven te ontworstelen, zal hij ontdekken dat zijn ziel zich ontspant, smelt en versmelt met zijn essentiële natuur, waarvan de honingachtige nectar zijn ziel vult in de vorm van ‘Versmeltende Liefde’. In plaats met te vechten met de werkelijkheid, zal hij ermee zijn verenigd; en als hij zich steeds meer en vollediger overgeeft aan het Totale Zijn, zal hij in plaats van de capitulatie die hij vreesde, vervulling en liefdevolle eenwording vinden.
Afweermechanismen gebaseerd op verdringing van Schuld/Woede, Schaamte of Angst
Negatie, mechanisme van de ACHT, de Baas
Afweer op een instinctmatige impuls van Schuld/Woede
Negatie of ontkenning is een krachtig afweermechanisme waar de Baas, ook wel Leider genoemd, onbewust gebruik van maakt. Subjectief geeft dit afweermechanisme een gevoel van kracht. Een jonge vrouw beschreef hoe ze op vijfjarige leeftijd werd mishandeld. Ze vertelde dat ze, terwijl ze geschopt en geslagen werd, naar een hoek toe kroop. Maar terwijl dit gebeurde ‘werd het plotseling stil, ik voelde een enorme kracht en ik zei tegen mezelf: ik kom hier doorheen en dit zal me nooit meer overkomen.’
Deze ervaring laat zien hoe negatie als afweer- en overlevingsmechanisme onbewust wordt ingeschakeld. In de volwassenheid stelt negatie de Leider in staat zijn eigen zwakke punten te negeren en zich te concentreren op de zwakke plekken van de tegenstander.
Wat wordt vermeden met negatie is zwakheid. Het probleem met een voortdurende negatie in het gedrag van een Leider is dat afstomping het gevolg ervan kan zijn. In de privé-sfeer zal ook intimiteit, wat een grote mate van kwetsbaarheid inhoudt, problemen kunnen gaan geven.
De kracht van de Acht
Je kracht is tegelijkertijd je grootste valkuil. Gebruik je die teveel en niet afgestemd op de ander dan ervaart de ander die kracht negatief en zal daar met weerstand op reageren.
De sterke kanten van de Acht:
- Wil rechtvaardigheid en eerlijkheid, is hier extra gevoelig voor.
- Vermijdt zwakte.
- Houdt controle over eigen bezit en leven.
- Is zeer energiek en zoekt naar de bevrediging van lust.
- Staat voor zijn manier van aanpak.
- Leeft intens en heftig.
- Geeft duidelijke grenzen aan.
- Toetst de grenzen en gevolgen van regels.
- Op zoek naar de waarheid die verward wordt met eigenbelang.
- Alles of niets.
- Zet de eigen kracht in ten behoeve van anderen.
- Strijd, seks en avontuur zijn manieren om contact te maken.
- Zorgt ervoor niet gekwetst te worden door anderen.
- Manipulatie wordt niet gebruikt, de Acht is er allergisch voor als het hem overkomt.
- Is een doener, is krachtig en energiek.
- Heeft veel verantwoordelijkheidsgevoel en discipline.
- Intuïtie is zeer goed ontwikkeld.
- Herkent zeer snel de oplossingen bij een probleem.
- Denkt in beelden en ziet snel eindresultaten.
- Ziet scherp oorzaak en gevolg situaties.
Reactie op stress:
De Acht gaat naar de Vijf.
De zelfverzekerde Acht wordt bij de Vijf opeens heimelijk en angstig.
Als de spanningen oplopen, kunnen Achten hun specifieke methoden voor het omgaan met problemen slechts gedeeltelijk doorvoeren. Uiteindelijk komen ze door hun zelfassertieve, confronterende houding voor uitdagingen te staan waar ze zich niet meer tegen opgewassen voelen. Wanneer ze teveel hooi op hun vork hebben genomen, kunnen ze de stap naar negatief gedrag van de Vijf zetten, waarmee ze conflicten uit de weg gaan om strategische plannen op te stellen, tijd te winnen en hun krachten te verzamelen.
In zulke perioden kunnen Achten solitaire figuren worden. Ze brengen vele uren door met piekeren, lezen en het verzamelen van informatie, zodat ze beter in staat zijn om de situatie in te schatten. Ze eisen de tijd en privacy om dingen op een rijtje te zetten alvorens ze weer tot actie kunnen overgaan. Net als Vijven kunnen Achten zich sterk verliezen in hun plannen en projecten. Ze werken tot laat in de nacht door, terwijl ze anderen mijden en heimelijk doen over hun bezigheden. Ze kunnen daarnaast eigenaardig rustig en afstandelijk lijken, wat vaak als een verrassing komt voor diegene die hun meer assertieve, hartstochtelijke kwaliteiten gewend zijn. In perioden van stress kunnen Achten voorts nerveus worden, ze neigen ertoe hun comfort en behoeften te minimaliseren en zorgen in de regel slecht voor zichzelf. Slapeloosheid en ongezonde voedingsregimes zijn niet ongewoon. Gevoelens van afwijzing kunnen Achten naar sommige donkere aspecten van de Vijf drijven. Ze kunnen vreselijk cynisch en laatdunkend zijn ten aanzien van de overtuigingen en waarden van anderen. Afglijdende Achten kunnen nihilistische outsiders worden, met weinig hoop zich ooit nog te verbinden met anderen of ook maar iets positiefs te ontdekken bij zichzelf of in de wereld.
De rode vlag; de Acht in de nesten.
Rode vlag: de angst dat anderen zich tegen hem keren en het hem zullen vergelden.
Als Achten een ernstige crisis hebben doorgemaakt zonder adequate steun of goede copingsvaardigheden, of als ze in hun jeugd chronisch mishandeld zijn, kunnen ze het ‘shock’ punt passeren en zich gaan gedragen volgens de ongezonde aspecten van hun type. Mogelijk leidt dit ertoe dat ze tot het beangstigende inzicht komen dat hun opstandige reacties en pogingen om andere te beheersen feitelijk alleen maar meer gevaar voor hen opleveren, ze zijn dus minder veilig, niet meer. Dit kan weer leiden tot de angst dat anderen, met inbegrip van hun vertrouwde dierbaren, hen daadwerkelijk zullen verlaten of zich misschien zelfs tegen hen keren. En hun angst kan voor een deel gegrond zijn.
Deze bewustwording, hoewel angstaanjagend, kan een keerpunt in het leven van de Acht betekenen. Op het moment dat hij de waarheid in deze angsten inziet, kan hij de weg naar gezondheid en bevrijding inslaan. Aan de andere kant kan hij strijdlustiger, opstandiger en dreigender worden en wanhopig proberen koste wat het kost alles in zijn greep te houden. (Het is Ik tegen de wereld. Laat niemand er zelfs maar over denken mij te dwarsbomen, ik verpletter hen waar ze bij staan.) Als de Acht in deze houding volhardt, kan hij de val omlaag maken naar ongezonde niveaus. Indien je bemerkt dat jijzelf of iemand die je kent de waarschuwingssignalen, (zie waarschuwingssignalen), gedurende een langere periode achtereen vertoont (langer dan een paar weken) dan is het in therapie gaan of het inroepen van andere hulp ten zeerste aan te bevelen.
Waarschuwingssignalen voor de Acht in nood
Potentiële pathologie: antisociale persoonlijkheid, sadistisch gedrag, fysiek geweld, paranoia, sociaal isolement.
Het Enneatype Acht zal zich sterk herkennen in deze situatie:
Hij benadert dingen op een alles – of – niets manier, vooral als het gaat om onderwerpen die hem raken. Hij hecht veel waarde aan sterk, eerlijk en betrouwbaar zijn. Je weet wat je aan hem hebt. Hij vertrouwt anderen pas als ze bewezen hebben dat ze betrouwbaar zijn en hij houdt ervan als mensen direct zijn. Hij voelt wanneer iemand onoprecht is, liegt of probeert hem te manipuleren. Hij vindt het moeilijk om de zwakheden van mensen te tolereren, tenzij hij de reden voor hun zwakheid begrijpt of ziet dat ze proberen er iets aan te doen. Hij vindt het ook moeilijk om bevelen of aanwijzingen op te volgen als hij de bevoegde persoon niet respecteert of het niet met hem eens is. Hij neemt liever zelf de leiding. Als hij boos is kan hij moeilijk zijn gevoelens verbergen. Hij is altijd bereid om op te komen voor een vriend of iemand die hem dierbaar is, vooral als hij vindt dat hij onrechtvaardig wordt behandeld. Hij wint misschien niet elk gevecht met anderen, maar ze zullen weten dat hij er geweest is.
Verdere persoonlijkheidskenmerken van de Acht:
Hij gaat de confrontatie aan als het nodig is en hij is een gewiekste doorbijter. Anderen rekenen op zijn kracht en besluitvaardigheid, hij is brutaal en dominant en hij is graag een steunpilaar voor anderen. Hij is bang dat iemand misbruik van hem maakt als hij zijn schild laat vallen en hij houdt ervan om mensen uit te dagen, ‘door elkaar te schudden’.
Als hij een conflict heeft met anderen, vecht hij dat uit en hij is zeer sterk en assertief. Hij motiveert mensen door grote plannen te maken en beloftes te doen.
Als de gemoederen verhit raken, wil hij zich ermee bemoeien en problemen met anderen ontstaan doordat hij bazig is en de leiding neemt. Zelfstandigheid en onafhankelijkheid zijn belangrijk voor hem en een van zijn sterkste punten is het zorgen dat de zaken voor elkaar komen en het regelen van de middelen daarvoor. Hij geeft veel mensen een doel en motivatie. De Acht besteedt niet veel tijd aan introspectie, dingen voor elkaar krijgen is belangrijker voor hem. Hij geeft er de voorkeur aan om de leiding te nemen en mensen vertrouwen hem omdat hij betrouwbaar is en op hen past. Hij laat de wereld graag weten dat hij bestaat en heeft zelden moeite met het nemen van beslissingen. Hij is doorgaans weloverwogen, recht door zee en bedachtzaam maar als hij boos is geeft hij iemand een uitbrander. Een sterk punt is zijn vermogen om de leiding te nemen bij problemen en zijn benadering is om mensen te laten zien hoe zij zichzelf kunnen helpen. Hij geniet van moeilijke situaties of werken onder hoge druk en is praktisch en verwacht dat zijn werk concrete resultaten oplevert. Hij stoot vaak mensen af omdat hij te agressief is en in een meningsverschil is hij vaak cru en rechtstreeks. Over het algemeen vertrouwt hij alleen zichzelf en hij lijkt sterker dan hij in werkelijkheid is. Hij maakt zich vaak zorgen dat hij niet de middelen heeft om te voldoen aan de verplichtingen die hij op zich heeft genomen.
Hij moet sterk zijn voor anderen, dus heeft hij geen tijd om met zijn gevoelens en zijn angsten om te gaan.
De Basis
In de periode vanaf de helft van de zwangerschap tot een jaar na de geboorte worden de wezenlijke basisconclusies bepaald die het kind vormen tot een bepaald Enneatype. In deze periode ontwikkelt het kind zijn fysieke identiteit en voert strijd tussen ‘Vertrouwen in’ en ‘Wantrouwen van’, een bipolaire basisbehoefte oftewel een ontwikkelingspolariteit. Deze ontwikkeling richt zich op de overlevingsdrang van het individu en de motor van deze overlevingsdrang is de ontwikkeling van angst, waarbij het ervaren van angst leidt tot een bepaalde actie tot zelfbehoud (de levensconclusie). Als deze actie werkt wordt dit DE oplossing voor het kind en deze oplossing is bepalend voor de ontwikkeling naar de structuur van een bepaald Enneatype.
De levenservaring die de weg aangeeft voor de Acht:
Het kleine kind kwam in nood toen het constateerde dat de waarheid verdraaid werd en zijn onschuld verraden werd.
Verloren levensessentie van de Acht:
Het geloof dat iedereen begint in onschuld en de waarheid kan voelen bij anderen.
Compenserend geloof/levensvisie van de Acht:
Dit is een harde en onrechtvaardige wereld waarbij de machtigen misbruik maken van de onschuldigen en de onschuldigen hun waarheid opleggen. Ik verdedig de onschuldigen.
Levensconclusie voor zelfbehoud, Copingstrategie van de Acht:
Wordt sterk en krachtig om respect te verdienen. Dring je persoonlijke wil en waarheid aan anderen op. Indien nodig gebruik daarbij boosheid en wordt confronterend. Ontken persoonlijke kwetsbaarheid. Richt aandacht op persoonlijke kracht, controle en onrechtvaardigheid.
Basisangst van de Acht:
De angst kwaad gedaan of beheerst te worden door anderen.
Onbewust ontvangen kindertijdboodschappen door de Acht:
Het is niet goed om kwetsbaar te zijn of iemand te vertrouwen.
Uitgebleven kindertijdboodschap voor de Acht:
Je zult niet verraden worden.
Basisverlangen en haar vervorming voor de Acht:
Het verlangen om zichzelf te beschermen. Dit ontaardt in constant vechten.
Kernidentificatie van de Acht:
Identificeert zich sterk met het gevoel intens te leven doordat de Acht zich tegen anderen en zijn omgeving verzet en deze tart. Verzet zich tegen het (h)erkennen van de eigen kwetsbaarheid en behoefte aan koestering.
Zelfbeeld van de Acht:
Sterk, assertief, direct, vindingrijk, op actie gericht, hardnekkig, robuust en onafhankelijk.
Mentale gedrevenheid van de Acht:
Wraak.
Valkuilen voor de Acht:
Het winnen van bescherming en overheersing door kracht en onkwetsbaarheid. Uit angst zelf geschaad of beheerst te worden door anderen, maken Achten anderen door hun strijdlustige en intimiderende bedreigingen bang dat zij geschaad of beheerst zullen worden.
Motiverende energie van de Acht, de emotionele passie:
Levenslust, lust, wellust en buitensporigheid. Een krachtige energie die de Acht doet stralen. Bij deze passie gaat het niet louter om de seksuele lust. Achten zijn ‘lustig’ in de zin dat ze gedreven worden door een constante behoefte aan intensiteit, beheersing en zelfuitbreiding. Lusten zetten Achten ertoe aan bij alles in hun leven te proberen door te drukken, hun wil te laten gelden.
Vermijdingen van de Acht, gevoed door angst:
Zwakte, kwetsbaar en machteloos worden.
Kracht van de Acht:
Moed, ruwe bolster/blanke pit, billijkheid, grootmoedigheid, groothartigheid, vrijgevigheid, intensiteit en enthousiasme.
Paradox voor de Acht:
Kracht creëert een tegenkracht. Wraak leidt tot represailles. Kwetsbaarheid verbergen creëert kwetsbaarheid.
Gerichtheid van de aandacht, de behoeften van de Acht:
In een-op-een relaties: bezitsdrang/overgave
In sociale situaties: vriendschap
Voor zelfbehoud: bevredigend overleven
Mechanismen die werken in de Acht:
Kernovertuiging: ik heb geen controle
Verdediging: ontkenning, ongevoeligheid
Intuïtie afgestemd op: controle
Wat de Acht niet wil, vermijdingen: zwakte, kwetsbaar, machteloosheid
Emotionele Gerichtheid: lust/levenslust/wellust/buitensporigheid
Fixaties: macht en wraak
Werkmotivatie: klaar!
Hoofdthema’s van de Acht:
Zoekt onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Wil anderen zo weinig mogelijk nodig hebben, wil zichzelf zijn.
Vreest gecontroleerd of gedomineerd te worden door anderen. Is daarom bang voor intimiteit en dat hij door te veel vertrouwen of te grote begaandheid kwetsbaar wordt.
Gaat met anderen om door op zijn hoede te blijven, anderen niet te dichtbij te laten komen en pijn en de behoeften aan anderen te onderdrukken.
Hoe de Acht anderen manipuleert?
Door anderen te domineren en door te eisen dat ze doen wat hij zegt.
Ontplooiing voor de Acht:
- Herwin de onschuld
- Leer je kracht te hanteren, hoeveel kracht is in deze situatie nodig
- Matig je impact op anderen
- Waardeer andermans waarheden
- Stel je kwetsbaar op
en vergeet nooit dat het je ware aard is om sterk te zijn en capabel om op tal van positieve manieren invloed uit te oefenen op de wereld.
Je kracht ligt in voor jezelf op te komen en voor je overtuigingen uit te komen.
Ultieme uitdaging om te groeien voor de Acht:
Herwin de bekwaamheid om open te staan voor elke situatie zonder vooroordeel en zonder meteen de leiding over te nemen, accepteer de wijze waarop anderen in het leven staan en realiseer dat de waarheid in ieder van ons zit. Kwaliteiten van de essentie zijn daarbij het streven naar het hogere idee: de waarheid en de hogere deugd: de onschuld
Spirituele weg
De preoccupatie van Achten met rechtvaardigheid wijst op het zoeken naar waarheid. Als de zuivere waarheid de overhand kreeg, zou controle overbodig zijn. Volgens de spirituele zienswijze zijn kinderen onschuldigen die zagen dat de waarheid verdraaid kan worden en de onschuld verraden. Achten realiseerden zich onmiddellijk dat de sterken de zwakken domineren, dat kwetsbaarheid als een zwakheid gezien wordt, en dat de goede dingen van het leven terechtkomen bij degenen die de controle in handen hebben. Deze onvermijdelijke confrontatie voedde hun wraakgevoelens en mobiliseerde hun kracht, energie en lust (buitensporigheid) voor het bevredigen van hun persoonlijke behoeften.
Het gevolg
Vaak heeft het kind op heel jonge leeftijd het gevoel gehad vreselijk vernederd te worden (soms is er sprake van gewelddadigheid) en krijgt het, in zijn ogen ongelooflijke botsingen met de vader of de vaderfiguur. In een aantal gevallen wordt zo’n kind dikwijls vernederd en geslagen. Het neemt de beslissing: eens maar nooit weer en bouwt onmiddellijk een pantser om zich heen.
Veel van deze kinderen zijn hyperactief en horen dikwijls dat zij ‘moeilijk opvoedbaar’ zijn. Het is moeilijk deze kinderen regels mee te geven in zo’n gezinsverband, het kind ontdekt deze regels dikwijls buiten het gezin. Het leert bijvoorbeeld op de sportclub om zijn agressie te beteugelen.
Het dilemma
Als we volkomen zeker van de waarheid zijn en dienovereenkomstig handelen, verplaatsen we ons in het standpunt van de Acht. Er borrelt een enorme kracht en vastberadenheid in ons op, die we niet kunnen verdoezelen. Onze geest stopt met twijfelen. Emoties worden opzij geschoven in de opwelling van in actie komen. Nog voordat we weten wat we zullen gaan doen, komen we in beweging, en nog voordat we weten wat we willen gaan zeggen, horen we onszelf praten. Het gaat hier niet om moedig zijn; we kunnen niet terughoudend zijn als de waarheid in het geding is, ook al zouden we dat willen.
Omdat macht respect afdwingt leren Achten hun gevoelens onder controle te houden. Ze kunnen niet kwetsbaar en onoverwinnelijk zijn op hetzelfde moment. Ze kunnen niet bezorgd zijn om de behoeften van anderen terwijl anderen geneigd lijken hun behoeften te ontkennen. Ze kunnen tederheid, angst of spijt niet toelaten als ze in gevechtsformatie zijn. Het primaire doel is controle te krijgen over het territorium en als eerste daar te zijn.
Als de topdown benadering goed werkt kunnen Achten hun mate van invloed op anderen vergeten. Als de benadering van ‘de sterkste wint’ goed werkt, hoeven ze niet te kijken naar welke invloed hun gedrag op anderen heeft. Ze zijn zich enkel bewust van hun eigen behoeften, en zullen alles wat ze tot hun beschikking hebben inzetten om hun behoeften te vervullen. Ze vergeten overleg te plegen, te informeren of overeenstemming te bereiken is en beseffen niet dat ze bezig zijn hun eigen agenda naar voren te schuiven.
Ze weten alleen dat ze het vreselijk vinden achtergesteld te worden, dat afkeuring van hun gedrag belachelijk klinkt, en dat obstakels een randverschijnsel zijn.
Als ze denken benadeeld te worden, komt hun energie opzetten. Energie leidt tot snelheid, slimheid en versterkt hun eigen wil. Als deze gewoonte een automatisme wordt, stopt hun zelfobservatie. De resultaten van hun strijd worden voorspelbaar. Als ze de ‘oorlog’ gewonnen hebben, zullen ze de enigen zijn die op het slagveld achterblijven.
Achten groeien als ze hun ideeën over rechtvaardigheid onderzoeken, de andere kant van het verhaal aanhoren, en leren wachten. Als ze zich zeker genoeg voelen om hun eigen positie te matigen en als ze inzien dat het laten escaleren van situaties voor hen een manier is om controle te krijgen, worden ze bevrijd van hun preoccupatie en zijn ze vrij om te kiezen hoe ze willen reageren. Ze worden gesteund door dierbaren die vasthouden aan hun eigen versie van de waarheid, die met beide benen op de grond blijven staan wanneer ze door de Acht onder vuur genomen worden, die eerlijk in de omgang zijn, en die laten zien hoe je macht ten dienste van anderen kunt gebruiken.
De Kind-ziel van de Acht
In de harde en no-nonsense Acht, die ervan geniet om zijn lef te meten met dat van anderen, om het leven te beheersen en te controleren en te zegevieren over iedere tegenspoed, bevindt zich een behoeftige, aanhankelijke en eenzame kleine Twee-kind-ziel die wanhopig geliefd en vastgehouden wil worden. De kind-ziel van een Acht wil tegen anderen aankruipen, zo dichtbij mogelijk en kan daarin behoorlijk aanhoudend en eisend zijn. Onder het vertoon van kracht van een Acht zit deze kind-ziel, die vol zit met allerlei emoties die volgens hem zwak zijn, zoals anderen nodig hebben, bang zijn voor afwijzing, onzekerheid en een diep gevoel van verdriet en eenzaamheid. Vanuit het gevoel dat zijn contactvolle en liefdevolle kwaliteiten als kind niet gewenst waren, reageerde een Acht door in wezen ‘rot op’ te zeggen tegen iedereen van wie hij zich afhankelijk voelde en ging hij bewijzen dat hij niemand nodig had. Wat voor hem voelde als zijn kwetsbare, zachte onderbuikgevoelens verstopte hij onder een vernis van gevoelloosheid en in de loop van het proces sloot hij zijn openheid en ontvankelijkheid af.
Als de Acht in contact komt met de defensiviteit achter zijn trots en het gevoel van afwijzing en behoeftigheid die eraan ten grondslag liggen, kan het voelen alsof zijn hele wereld instort. Hij heeft er alles aan gedaan om de ‘zwakke’ plekken in zijn ziel niet te ervaren en heeft vaak het gevoel het niet te overleven als hij hen tevoorschijn laat komen. Als hij zichzelf in contact laat komen met zijn behoeftigheid en pijn, kan zijn hart zich weer openen en zijn ziel transparant worden.
Hij kan weer worden geraakt en als hij met een steeds minder dikke en gepantserde huid contact maakt met de werkelijkheid, zal hij zich langzaam maar zeker meer verbonden gaan voelen met het leven. In plaats van te proberen dat wat hij nodig heeft aan het leven te ontworstelen, zal hij ontdekken dat zijn ziel zich ontspant, smelt en versmelt met zijn essentiële natuur, waarvan de honingachtige nectar zijn ziel vult in de vorm van ‘Versmeltende Liefde’. In plaats met te vechten met de werkelijkheid, zal hij ermee zijn verenigd; en als hij zich steeds meer en vollediger overgeeft aan het Totale Zijn, zal hij in plaats van de capitulatie die hij vreesde, vervulling en liefdevolle eenwording vinden.
Afweermechanismen gebaseerd op verdringing van Schuld/Woede, Schaamte of Angst
Negatie, mechanisme van de ACHT, de Baas
Afweer op een instinctmatige impuls van Schuld/Woede
Negatie of ontkenning is een krachtig afweermechanisme waar de Baas, ook wel Leider genoemd, onbewust gebruik van maakt. Subjectief geeft dit afweermechanisme een gevoel van kracht. Een jonge vrouw beschreef hoe ze op vijfjarige leeftijd werd mishandeld. Ze vertelde dat ze, terwijl ze geschopt en geslagen werd, naar een hoek toe kroop. Maar terwijl dit gebeurde ‘werd het plotseling stil, ik voelde een enorme kracht en ik zei tegen mezelf: ik kom hier doorheen en dit zal me nooit meer overkomen.’
Deze ervaring laat zien hoe negatie als afweer- en overlevingsmechanisme onbewust wordt ingeschakeld. In de volwassenheid stelt negatie de Leider in staat zijn eigen zwakke punten te negeren en zich te concentreren op de zwakke plekken van de tegenstander.
Wat wordt vermeden met negatie is zwakheid. Het probleem met een voortdurende negatie in het gedrag van een Leider is dat afstomping het gevolg ervan kan zijn. In de privé-sfeer zal ook intimiteit, wat een grote mate van kwetsbaarheid inhoudt, problemen kunnen gaan geven.
De kracht van de Acht
Je kracht is tegelijkertijd je grootste valkuil. Gebruik je die teveel en niet afgestemd op de ander dan ervaart de ander die kracht negatief en zal daar met weerstand op reageren.
De sterke kanten van de Acht:
- Wil rechtvaardigheid en eerlijkheid, is hier extra gevoelig voor.
- Vermijdt zwakte.
- Houdt controle over eigen bezit en leven.
- Is zeer energiek en zoekt naar de bevrediging van lust.
- Staat voor zijn manier van aanpak.
- Leeft intens en heftig.
- Geeft duidelijke grenzen aan.
- Toetst de grenzen en gevolgen van regels.
- Op zoek naar de waarheid die verward wordt met eigenbelang.
- Alles of niets.
- Zet de eigen kracht in ten behoeve van anderen.
- Strijd, seks en avontuur zijn manieren om contact te maken.
- Zorgt ervoor niet gekwetst te worden door anderen.
- Manipulatie wordt niet gebruikt, de Acht is er allergisch voor als het hem overkomt.
- Is een doener, is krachtig en energiek.
- Heeft veel verantwoordelijkheidsgevoel en discipline.
- Intuïtie is zeer goed ontwikkeld.
- Herkent zeer snel de oplossingen bij een probleem.
- Denkt in beelden en ziet snel eindresultaten.
- Ziet scherp oorzaak en gevolg situaties.
Reactie op stress:
De Acht gaat naar de Vijf.
De zelfverzekerde Acht wordt bij de Vijf opeens heimelijk en angstig.
Als de spanningen oplopen, kunnen Achten hun specifieke methoden voor het omgaan met problemen slechts gedeeltelijk doorvoeren. Uiteindelijk komen ze door hun zelfassertieve, confronterende houding voor uitdagingen te staan waar ze zich niet meer tegen opgewassen voelen. Wanneer ze teveel hooi op hun vork hebben genomen, kunnen ze de stap naar negatief gedrag van de Vijf zetten, waarmee ze conflicten uit de weg gaan om strategische plannen op te stellen, tijd te winnen en hun krachten te verzamelen.
In zulke perioden kunnen Achten solitaire figuren worden. Ze brengen vele uren door met piekeren, lezen en het verzamelen van informatie, zodat ze beter in staat zijn om de situatie in te schatten. Ze eisen de tijd en privacy om dingen op een rijtje te zetten alvorens ze weer tot actie kunnen overgaan. Net als Vijven kunnen Achten zich sterk verliezen in hun plannen en projecten. Ze werken tot laat in de nacht door, terwijl ze anderen mijden en heimelijk doen over hun bezigheden. Ze kunnen daarnaast eigenaardig rustig en afstandelijk lijken, wat vaak als een verrassing komt voor diegene die hun meer assertieve, hartstochtelijke kwaliteiten gewend zijn. In perioden van stress kunnen Achten voorts nerveus worden, ze neigen ertoe hun comfort en behoeften te minimaliseren en zorgen in de regel slecht voor zichzelf. Slapeloosheid en ongezonde voedingsregimes zijn niet ongewoon. Gevoelens van afwijzing kunnen Achten naar sommige donkere aspecten van de Vijf drijven. Ze kunnen vreselijk cynisch en laatdunkend zijn ten aanzien van de overtuigingen en waarden van anderen. Afglijdende Achten kunnen nihilistische outsiders worden, met weinig hoop zich ooit nog te verbinden met anderen of ook maar iets positiefs te ontdekken bij zichzelf of in de wereld.
De rode vlag; de Acht in de nesten.
Rode vlag: de angst dat anderen zich tegen hem keren en het hem zullen vergelden.
Als Achten een ernstige crisis hebben doorgemaakt zonder adequate steun of goede copingsvaardigheden, of als ze in hun jeugd chronisch mishandeld zijn, kunnen ze het ‘shock’ punt passeren en zich gaan gedragen volgens de ongezonde aspecten van hun type. Mogelijk leidt dit ertoe dat ze tot het beangstigende inzicht komen dat hun opstandige reacties en pogingen om andere te beheersen feitelijk alleen maar meer gevaar voor hen opleveren, ze zijn dus minder veilig, niet meer. Dit kan weer leiden tot de angst dat anderen, met inbegrip van hun vertrouwde dierbaren, hen daadwerkelijk zullen verlaten of zich misschien zelfs tegen hen keren. En hun angst kan voor een deel gegrond zijn.
Deze bewustwording, hoewel angstaanjagend, kan een keerpunt in het leven van de Acht betekenen. Op het moment dat hij de waarheid in deze angsten inziet, kan hij de weg naar gezondheid en bevrijding inslaan. Aan de andere kant kan hij strijdlustiger, opstandiger en dreigender worden en wanhopig proberen koste wat het kost alles in zijn greep te houden. (Het is Ik tegen de wereld. Laat niemand er zelfs maar over denken mij te dwarsbomen, ik verpletter hen waar ze bij staan.) Als de Acht in deze houding volhardt, kan hij de val omlaag maken naar ongezonde niveaus. Indien je bemerkt dat jijzelf of iemand die je kent de waarschuwingssignalen, (zie waarschuwingssignalen), gedurende een langere periode achtereen vertoont (langer dan een paar weken) dan is het in therapie gaan of het inroepen van andere hulp ten zeerste aan te bevelen.
Waarschuwingssignalen voor de Acht in nood
Potentiële pathologie: antisociale persoonlijkheid, sadistisch gedrag, fysiek geweld, paranoia, sociaal isolement.
- Verdere herkenningspunten:
- Paranoïde gevoelens door ‘zijn mensen verraden’ te zijn
- Toenemend sociaal isolement en verbittering
- Gebrek aan geweten en empathie; hardvochtigheid
- Episode van woede, geweld en fysieke destructiviteit
- Zinnen op wraak en vergelding tegen ‘vijanden’
- Zichzelf als ‘buiten de wet gesteld zien’; crimineel gedrag
- Episoden van terugslaan naar de maatschappij sociopathie)
De Acht gaat naar de Twee.
De lustvolle, beheersende Acht wordt openhartiger en gaat meer om anderen geven.
In rust of bij groei naar zijn prestatiepunt gaat de Acht naar de Twee. Achten blijven gezond door hun hart open te stellen voor anderen. Ze hoeven geen nieuwe kwaliteiten te verwerven of toe te voegen om dit te bereiken, het enige wat ze hoeven te doen, is opnieuw in verbinding te komen met hun hart, zodat ze beseffen hoeveel ze eigenlijk om mensen geven.
Veel Achten ontdekken deze kant van zichzelf door hun liefde voor kinderen of een huisdier. Kinderen kunnen het beste naar boven halen in veel Achten, omdat zij de onschuld van kinderen koesteren en respecteren en het willen beschermen. Tegenover kinderen en dieren kunnen ze hun dekking laten zakken en hun eigen zachtheid toelaten. Maar willen Achten hun eigen grootmoedigheid omhelzen, dan zullen ze eerst de moed moeten opbrengen om ermee in contact te komen. Dit vraagt erom dat ze vertrouwen hebben in iets wat hun eigen vernuft en macht te boven gaat en dat vraagt er weer om dat ze veel van hun natuurlijke fundamentele afweren loslaten. Hoe vol woede en wraak een Acht ook mag zitten, of hoezeer hij ook een muur opgetrokken mag hebben, het gevoelige kind dat het besluit nam om zich te beschermen leeft nog altijd binnenin, wachtend op een kans om opnieuw in verbinding te treden met de wereld. Belangrijk voor de Acht is om wel te beseffen dat hij met het imiteren van de kwaliteiten van de Twee niets opschiet. Door anderen te vleien en op een geforceerde manier te proberen ze het naar de zin te maken openen ze hun hart nog niet; bovendien zullen anderen vaak genoeg doorhebben dat het onoprecht is. Het pad voor de Acht bestaat uit het loslaten van hun eigen afweren en in groter contact te komen met hun hart. Velen Achten zijn doodsbang om zich kwetsbaar op te stellen, maar naarmate ze deze angst leren erkennen en eraan werken, zullen ze zich steeds meer op hun gemak gaan voelen met hun zachtere gevoelens.
Integrerende Achten zijn uitmuntende leiders, omdat ze hun diepe respect en waardering voor andere mensen op een duidelijke manier laten blijken. Ze zijn tevens effectief, omdat ze een helder besef van grenzen en limieten hebben. Doordat ze leren van zichzelf te houden en kwetsbaarheid in hun leven te accepteren, verbeteren hun gezondheid en gevoel van welzijn. Ze werken hard, maar weten ook wanneer het tijd is om te rusten, te eten en bij te tanken. In plaats van zich aan uitspattingen over te geven of meer intensiteit te zoeken, kiezen ze voor vrijetijdsbestedingen die echt weldadig voor hen zijn.
HOE KAN DE ACHT ZICH ONTPLOOIEN?- Geef anderen de gelegenheid initiatief te nemen. Leer af te wachten en te luisteren naar wat er speelt voor je reageert.
- Merk op wanneer je gevoel van onzekerheid toeneemt en je de neiging hebt om zaken te laten escaleren, onenigheid aan te wakkeren, zaken uiteen te laten vallen of in een gesprek te polariseren.
- Herken verveling of ongeïnteresseerdheid als een mogelijk ‘masker’ voor gevoelens van zwakte.
- Observeer dat het gedrag van anderen net zo gepast en logisch kan zijn als je eigen reactie. Ontdek de punten van overeenstemming in verschillende standpunten.
- Zie in dat confrontatie en fysieke buitensporigheid je echte gevoelens kunnen bedekken.
- Zie in dat het opkomen van echte gevoelens gepaard kan gaan met depressiviteit. Label je ‘zwakkere’ gevoelens als een teken van vooruitgang.
- Besef dat een preoccupatie met rechtvaardigheid, bescherming en controle anderen vaak verdeelt in kampen van ‘vrienden’ en ‘vijanden’.
- Denk eraan inzichten op te schrijven. Ga het hardnekkig vergeten tegen. Lees de inzichten af en toe eens door om ontkenning te bestrijden.
- Leer woede in toom te houden. Zowel het onderdrukken als het uiten van woede kan negatieve gevolgen hebben.
- Leer in te zien dat het sluiten van een compromis niet ‘opgeven’ betekent.